ನಮ್ಮ ಭಾರತದ ಭೂಪಟದ ಮೇಲೆ ಕಣ್ಣಾಡಿಸುವಾಗ ಈಶಾನ್ಯದಲ್ಲಿ ಎತ್ತಿಹಿಡಿದ ಹೆಬ್ಬೆರಳಿನಂತಹ ಆಕಾರವೊಂದು ನಮ್ಮ ಗಮನಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಅದುವೇ ಸಿಕ್ಕಿಮ್ ರಾಜ್ಯ. ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಗೋವಾ ನಂತರದ ಪುಟ್ಟ ರಾಜ್ಯ. ಆದರೆ ದೇಶದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆ (2011ರ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ 6.07 ಲಕ್ಷ. ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶವಾದ ಪುಟ್ಟ ಪುದುಚೇರಿಯಲ್ಲೇ 12.44 ಲಕ್ಷ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಇದೆ) ಹೊಂದಿರುವ ರಾಜ್ಯ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ಸಿಕ್ಕಿಮ್ ನದು, ಸಹಜೀವನ. ಇಡೀ ಸಿಕ್ಕಿಮ್ ಹಿಮಾಲಯದ ದುರ್ಗಮ ಶಿಖರಗಳು ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯಾವೃತ ಕಣಿವೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಿಹೋಗಿದೆ. ಬಯಲು ಜಾಗವೇ ಇಲ್ಲ ಎಂಬಂತಹ ಸ್ಥಿತಿ ಸಿಕ್ಕಿಮ್ ನದು. ಇಲ್ಲಿ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಪೂರ್ಣ ಅವಲಂಬಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇಳಿಜಾರಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಚಹಾ ಮತ್ತು ಏಲಕ್ಕಿಗಳು ಪ್ರಮುಖ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೆಳೆಗಳು. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಆದಾಯದ ಮುಖ್ಯ ಮೂಲ. ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳು ಹೊರಗಿನಿಂದಲೇ ಸರಬರಾಜಾಗಬೇಕು.
ಸಿಕ್ಕಿಮ್ 1975ರ ಮೇ 16ರಂದು ಭಾರತದ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಗವಾಯಿತು. ಇದಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ ನ್ಯಾಮ್ಗ್‌ಂಶದ ಅರಸರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಟಿಬೆಟ್‌, ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ನೇಪಾಳ, ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಭೂತಾನ್‌ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳಗಳನ್ನು ಗಡಿಯಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಸಿಕ್ಕಿಮ್ ಅಸದೃಶ ಸೌಂದರ್ಯದ ಪೂರ್ವ ಹಿಮಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪವಡಿಸಿದೆ. ಮಿಲಿಟರಿ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಬಹಳ ನಾಜೂಕಾದ ಆಯಕಟ್ಟಿನ ವಲಯದಲ್ಲಿದೆ. ಭಾರತದ ಅತಿ ಎತ್ತರದ ದುರ್ಗಮ್ಯ ಶಿಖರ ಕಾಂಚನಜುಂಗಾ (8598 ಮೀಟರ್‌) ಸಿಕ್ಕಿಮ್ ನಲ್ಲಿಯೇ ಇರುವುದು. ಸಸ್ಯ ಹಾಗೂ ಪ್ರಾಣಿ ವೈವಿಧ್ಯಗಳ ಹಂಚಿಕೆ ಸಿಕ್ಕಿಮ್ ನ ಒಟ್ಟು ವಿಸ್ತೀರ್ಣಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಬಹಳ ಹೆಚ್ಜೇ ಎನ್ನಬೇಕು. ಬಗೆಬಗೆಯ ಅಪರೂಪದ ಆರ್ಕಿಡ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಿಕ್ಕಿಮ್ ಪ್ರಪಂಚ ಪ್ರಸಿದ್ಧ.
ಸಿಕ್ಕಿಮ್ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ರಾಜ್ಯ. ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತ ನೇಪಾಳಿಗಳು, ಟಿಬೆಟ್‌ ಮೂಲದ ಭುಟಿಯಾಗಳು, ಮೂಲನಿವಾಸಿ ಲೆಪ್ಚಾಗಳು, ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ಬಂಗಾಳಿಗಳು, ಹಿಂದಿ ಭಾಷಿಕರು ಹೀಗೆ ಎಲ್ಲ ಸೇರಿ ಸಿಕ್ಕಿಮ್ ನ ಸಮಾಜ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೌಹಾರ್ದದ ಅನನ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡು ಬಂದಿದೆ. ಈ ಅನನ್ಯತೆಯ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಿಮ್ ನಲ್ಲಿ ಕಾಲಿಟ್ಟಾಗ ನಾವು ತೀರಾ ಭಿನ್ನವಾದವು, ಈ ತನಕ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿರದ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಬಂದೆವು ಎನಿಸುತ್ತದೆ. ಸಿಕ್ಕಿಮ್ ಜನ ಕಷ್ಟಸಹಿಷ್ಣುಗಳು. ಅವರದು ಧಾವಂತವಿಲ್ಲದ ಬದುಕು. ಅವರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಸರಾಸರಿ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ಮನೆ ಮಾಡಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಚಾಲಕರು ಸರ್ಕಾರ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ದರದ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಪೈಸೆಯನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಒತ್ತಾಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
ಸಿಕ್ಕಿಮ್ ನ ಜೈಲುಗಳು ಖೈದಿಗಳಿಲ್ಲದೆ ಬಿಕೋ ಎನ್ನುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಕಳುವಿನಂತಹ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಪರಾಧಗಳೂ ಇಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪ ಎನ್ನಬೇಕು. ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ಮಗ್ನರು. ಪದೇ ಪದೇ ಭೂ ಕುಸಿತ ಸಂಭವಿಸಿ ಸಿಕ್ಕಿಮ್ ವಾರಗಟ್ಟಲೆ ಹೊರ ಜಗತ್ತಿನ ಸಂಪರ್ಕ ಕಳೆದುಕೊಂಡರೂ ಜನ ಕಂಗೆಡುವುದಿಲ್ಲ. ಭೂಕಂಪಗಳೂ ಸಾಮಾನ್ಯವೇ. 2011ರ ಭೂಕಂಪ ದೊಡ್ಡ ಸುದ್ದಿ ಮಾಡಿತು. ಆದರೆ ಜನ ಪರಸ್ಪರ ನೆರವಾಗುವ ಮೂಲಕ ನಿಸರ್ಗದ ಸಾಲನ್ನು ದಿಟ್ಟವಾಗಿ ಎದುರಿಸಿದರು. ಭೂಕಂಪನ ಕೇಂದ್ರವೊಂದರ ಸನಿಹವೇ ನೆಲೆಸಿರುವುದರಿಂದ ಸಿಕ್ಕಿಮ್ ಯಾವಾಗಲೂ ಆಪತ್ತಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ.
