ಕಥೆ – ಕೆ. ಚಂದ್ರಕಲಾ
ಕಳೆದ ಹದಿನೈದು ದಿನಗಳಿಂದಲೂ ಫಾತಿಮಾ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಕಾಯಿಲೆಯಿಂದ ನರಳುತ್ತಿದ್ದ ಲೀಲಾಳ ಸುತ್ತಲೂ ಸಾಕಷ್ಟು ಜನರು ಸೇರುತ್ತಿದ್ದರು. ಲೀಲಾ ಮಲಗಿದ್ದ ಮಂಚದ ಒಂದು ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿದ್ದ ಫಾತಿಮಾ ಮೌನವಾಗಿ ಬಿಕ್ಕುತ್ತಿದ್ದಳು.
ಇಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಲೀಲಾಳ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸಕ್ಕಿದ್ದ ಫಾತಿಮಾ, ಲೀಲಾಳ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬಳೆನ್ನುವಂತೆ ಬೆರೆತುಹೋಗಿದ್ದಳು. ಲೀಲಾ ಮತ್ತು ಫಾತಿಮಾರ ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಚಾರಗಳು, ನಂಬಿಕೆಗಳೂ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಆಗಿದ್ದರೂ ಅದಾವುದೂ ಲೀಲಾ ಮತ್ತವಳ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಫಾತಿಮಾ ಬಗೆಗೆ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಬರಲು ಕಾರಣವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಲೀಲಾಳ ಮೂರು ಗಂಡು, ಇಬ್ಬರು ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೂ ಫಾತಿಮಾಳ ಬಗೆಗೆ ಆದರ, ಅಭಿಮಾನಗಳು ಇತ್ತು. ಲೀಲಾಗೆ ಸಹ ಫಾತಿಮಾ ಒಳ್ಳೆಯ ಸ್ನೇಹಿತೆ, ಸಲಹೆಗಾರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಳು. ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಕಠಿಣ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿ ಬಂದಲ್ಲಿ ಲೀಲಾ, ಫಾತಿಮಾಳ ಸಲಹೆ ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದಳು.
ಲೀಲಾಳ ಪತಿ ಭಾನುಪ್ರಸಾದ್‌. ಮಕ್ಕಳು ಚಿಕ್ಕವರಾಗಿರಬೇಕಾದರೆ ಆಕೆ ಪತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅದೇ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಅವಳಿಗೆ ಫಾತಿಮಾ ಪರಿಚಯವಾಗಿತ್ತು. ಲೀಲಾಗೆ ಫಾತಿಮಾ ಗುಣಗಳು ಬಹುವಾಗಿ ಹಿಡಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಅವಳಿಗೆ ತನ್ನ ಮನೆಯ ಒಂದು ಪ್ಯಾಸೇಜ್‌ನಲ್ಲೇ ವಾಸವಾಗಿರಲು ಭಾಗ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಲ್ಲದೆ, ತನ್ನ ಮನೆಯ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವಂತೆ ಹೇಳಿದ್ದಳು.
ಅಂದಿನಿಂದಲೂ ಲೀಲಾಳ ಜೊತೆಗಿದ್ದ ಫಾತಿಮಾ ಅವಳ ಬದುಕಿನ ಏರಿಳಿತಗಳನ್ನೆಲ್ಲವನ್ನು ಕಂಡಿದ್ದಳು. ಲೀಲಾಳ ಐವರು ಮಕ್ಕಳ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಕಾಲಿಟ್ಟ ಕ್ಷಣವನ್ನು ಕಂಡು ಆನಂದಿಸಿದ್ದಳು. ಇನ್ನು ಲೀಲಾ ಸಹ ಫಾತಿಮಾ ಮತ್ತು ಅವಳ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಬೇಕಾದ ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ಅವಳ ಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣದ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಲೀಲಾಳೆ ಭರಿಸಿದ್ದಳು.
ಇದೀಗ ಲೀಲಾ ತನ್ನ ಬದುಕಿನ ಅಂತಿಮ ಘಟ್ಟದಲ್ಲಿದ್ದಳು. ಇದು ಅವಳ ಪರಿವಾರಕ್ಕೆ ಭರಿಸಲಾಗದ ದುಃಖ ಉಂಟುಮಾಡಿತ್ತು. ಅವಳ ಐವರು ಮಕ್ಕಳು, ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳು ಎಲ್ಲರೂ ಈಗ ಲೀಲಾಳ ಸುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಿದ್ದರು. ಲೀಲಾಳ
ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳೆಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಶಾಲೆಯ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಹೇಳುವುದರ ಮೂಲಕವೇ, ತಮಗೆ ಅಜ್ಜಿಯೇ ಹೇಳಿದ್ದ ಕಥೆಗಳ್ನು ಈಗ ಪುನಃ ಅವಳಿಗೆ ಹೇಳುತ್ತಲೋ ಲೀಲಾಳ ನೋವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಬಯಸುತ್ತಿದ್ದರು.
ಸಂತೋಷ್‌, ಲೀಲಾಳ ಹಿರಿಯ ಮೊಮ್ಮಗ, ಅಂದರೆ ಹಿರಿಯ ಮಗನ ಮಗ. ಅವನ ಬಾಲ್ಯದ ದಿನಗಳ ಆಟ, ಸ್ನೇಹಿತರು ತನ್ನ ಸೋದರರೊಂದಿಗೆ ಕಳೆದ ಸುಂದರ ಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದ. ಅಲ್ಲದೆ, ಚಿಕ್ಕವನಿದ್ದಾಗ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಚೇಷ್ಟೆಗಳನ್ನು ಹೇಳಿ ನಗಿಸುತ್ತಿದ್ದ. ಆಗೆಲ್ಲ ಲೀಲಾ ಸಹ ನಗುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು.
ಲೀಲಾಳ ಎರಡನೆ ಮಗನ ಮಗಳು ಸ್ಮಿತಾ ಯಾವಾಗಲೂ ಗಂಭೀರ ಸ್ವಭಾವದವಳು. ಈಗಲೂ ಕೂಡ ಕುರ್ಚಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಒಂದೇ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಅಜ್ಜಿಯತ್ತ ದಿಟ್ಟಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು. ತನ್ನಲ್ಲಿನ ನೋವನ್ನು ಮರೆಯಲೆನ್ನುವಂತೆ ಆಗೊಮ್ಮೆ ಈಗೊಮ್ಮೆ ನಗು ಬೀರುತ್ತಿದ್ದಳು.
ಸುಚಿತ್ರಾ, ಲೀಲಾಳ ಮೊದಲನೇ ಮಗಳ ಒಬ್ಬಳೇ ಮಗಳು. ಅವಳು ಅಜ್ಜಿಯನ್ನು ಕಂಡು ಜೋರಾಗಿ ಅಳುತ್ತಲಿದ್ದಳು. ಅಲ್ಲದೆ, ತನ್ನ ತಾಯಿಯ ಕಡೆ ನೋಡುತ್ತಾ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅವಳನ್ನು ತಬ್ಬಿಕೊಂಡು ತನ್ನ ಭಾವೋದ್ವೇಗವನ್ನು ಶಮನ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಳು.
ಮೋಹಿತ್‌, ಲೀಲಾಳ ಎರಡನೇ ಮಗಳ ಮಗ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿಯನಾಗಿದ್ದ. ಇದೀಗ ಆರನೇ ತರಗತಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದ ಮೋಹಿತ್‌ಗೆ ಇಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸುತ್ತಲೂ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆಯ ನೆಂಟರು, ಮಕ್ಕಳು ಇರುವುದು ಖುಷಿ ತಂದಿತ್ತು. ಆದರೆ ಎಲ್ಲರೂ ಅಳುತ್ತಿದ್ದದ್ದು ನೋಡಿ ಏನೋ ಗೊಂದಲ ಮೂಡಿತ್ತು. ಇಷ್ಟರ ಹೊರತಾಗಿ ಅವನಿಗೆ ಅಜ್ಜಿಯ ಆರೋಗ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಯ ಕುರಿತಂತೆ ಏನೂ ತಿಳಿದಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೂ ಅಜ್ಜಿ ಮಲಗಿದ್ದ ಮಂಚದ ಒಂದು ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಒಣಗಿ ಕಡ್ಡಿಯಂತಾಗಿದ್ದ ಅಜ್ಜಿ ಮತ್ತು ಅವಳ ಹಳದಿಗಟ್ಟಿದ್ದ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ದೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಿದ್ದ.
ಉಳಿದ ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳಿಗೆಲ್ಲ ಶಾಲಾ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದ ಅವರಾರೂ ಬಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ಲೀಲಾಳ ಮಕ್ಕಳು, ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳಿಗೆಲ್ಲ ಲೀಲಾಗೆ ಆದಷ್ಟು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಗುಣವಾಗಲಿದೆ ಎನ್ನುವ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಇತ್ತು. ಆದರೆ ಲೀಲಾಗೆ ಮಾತ್ರ ತಾನಿನ್ನು ಉಳಿಯಲಾರೆ ಎನ್ನುವುದು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮನದಟ್ಟಾಗಿತ್ತು. ಇನ್ನು ಅದೇ ಮಂಚದ ಬಳಿ ಕುಳಿತಿದ್ದ ಫಾತಿಮಾ ಲೀಲಾಳ ಕೈ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ಕೈಯನ್ನು ಇರಿಸಿದ್ದಳು. ಅವಳ ಈ ಕುಳಿತ ಭಂಗಿ ಇಬ್ಬರ ನಡುವೆ ಯಾವುದೋ ಮಾತು ಮೀರಿದ ಮೌನ ಸಂಭಾಷಣೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವಂತೆ ಭಾವನೆ ಮೂಡಿಸುತ್ತಿತ್ತು.
ಲೀಲಾಳ ಹಿರಿಯ ಮಗ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣ ಸ್ವತಃ ವೈದ್ಯನಾಗಿದ್ದು ತಾಯಿಯ ಸದ್ಯದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬಲ್ಲವನಾಗಿದ್ದ. ಲೀಲಾ ಮೊದಲಿನಿಂದಲೂ ಸೇವೆ ಮಾಡಿದವಳೇ ಹೊರತು ಸೇವೆ ಮಾಡಿಸಿಕೊಂಡವಳಲ್ಲ. ಈಗಲೂ ತನಗಾಗಿ ಪರಿತಪಿಸುತ್ತಿರುವ ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳು ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳನ್ನು ನೋಡಿ ಅವಳ ಕರುಳು ಮಿಡಿಯುತ್ತಿತ್ತು. ತಾನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದ ನೋವಿನೊಂದಿಗೆ ಇದೂ ಸೇರಿ ಅವಳನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಹಣ್ಣಾಗಿಸಿದ್ದವು.
ಆ ದಿನ ಲೀಲಾಳ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಫಾತಿಮಾ ಒಬ್ಬಳೇ ಇದ್ದಳು. ಲೀಲಾ ಫಾತಿಮಾಳನ್ನು ಹತ್ತಿರ ಬರುವಂತೆ ಸನ್ನೆ ಮಾಡಿದಳು. ತಕ್ಷಣವೇ ಲೀಲಾಳ ಬಳಿ ಸರಿದ ಫಾತಿಮಾ ಅವಳ ದನಿಯನ್ನು ಆಲಿಸಲೆಂಬಂತೆ ತನ್ನ ಕಿವಿಯನ್ನು ಅವಳ ಬಾಯಿಯ ಹತ್ತಿರ ತಂದಳು.
“ನೀನು ನನಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವೆಯಾ?” ಲೀಲಾ ಮೆಲ್ಲನೆ ನುಡಿದಳು.
“ಹೇಳಿ ಅಮ್ಮಾ,” ಲೀಲಾಳ ಕೆನ್ನೆಯ ಮೇಲೆ ಇಳಿದು ಬರುತ್ತಿದ್ದ ಕಣ್ಣೀರನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ ಫಾತಿಮಾ ಕೇಳಿದಳು.
“ನನಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡು,” ಲೀಲಾ ತನ್ನ ಒಣಗಿದ ಗಂಟಲಿನಿಂದ ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದಳು. ಫಾತಿಮಾ ಇನ್ನಷ್ಟು ಸಮೀಪಕ್ಕೆ ಸರಿದು ಲೀಲಾ ಏನು ಹೇಳುತ್ತಿರುವಳೆಂದು ಆಲಿಸಿದಳು.
“ಫಾತಿಮಾ…. ನನ್ನ ಮಕ್ಕಳು ನಾನು ಪುನಃ ಎದ್ದು ಓಡಾಡುತ್ತೇನೆ ಎಂದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ….. ಆದರೆ ನಾನಿನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ದಿನ ಹೀಗೇ ಇರಲಾರೆ. ಈ ಕಾಯಿಲೆ ನನ್ನನ್ನು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ,” ಲೀಲಾ ಕೆಲವು ಕ್ಷಣಗಳ ಕಾಲ ಮೌನವಾದಳು.
“ಹೇಳಿ ಅಮ್ಮಾ, ನಾನು ನಿಮಗೆ ಹೇಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲಿ?” ಫಾತಿಮಾ ಆತುರಾತುರವಾಗಿ ಕೇಳಿದ್ದಳು.
“ನನ್ನನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸುವೆಯಾ…..?”
ಫಾತಿಮಾಗೆ ಗೊಂದಲವಾಗಿತ್ತು. ನಿಜಕ್ಕೂ ಲೀಲಾ ಏನು ಬಯಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ ತಿಳಿಯಲಿಲ್ಲ.
“ಫಾತಿಮಾ, ನನ್ನನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡು. ನಾನು ಯಾರಿಗೂ ನೋವು ಕೊಡಲು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ. ನನಗೂ ಈ ನೋವು ಸಹಿಸುವುದು ಬೇಡವಾಗಿದೆ. ನನ್ನ ಜೀವನವನ್ನು ನಾನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಜೀವಿಸಿದ್ದೇನೆ. ನಾನು ಹೇಗಿದ್ದೆ ಎನ್ನುವುದು ನಿನಗೂ ತಿಳಿದಿದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ನೀನು ನನ್ನ ಜೀವನದ ಒಂದು ಭಾಗವೇ ಆಗಿದ್ದಿ. ನನ್ನ ಪುಟ್ಟ ತಂಗಿಯಂತೆ…..” ಎನ್ನುವಾಗ ಲೀಲಾಳ ಗಂಟಲು ಒಣಗಿ ಬಂದಿತು. ಫಾತಿಮಾ ಅವಳಿಗೆ ತುಸು ನೀರು ಕುಡಿಸಿದಳು.
“ನಾನು ನಿಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಸಿದ್ಧಳಿದ್ದೇನೆ.”
“ಸುತ್ತಲೂ ಯಾರೂ ಇಲ್ಲವಷ್ಟೆ?” ತನ್ನ ಕತ್ತನ್ನು ತಿರುಗಿಸದೆಯೇ ಲೀಲಾ ಕೇಳಿದಳು.
“ಇಲ್ಲ. ಯಾರೂ ಇಲ್ಲ….”
“ಈ ಡ್ರಿಪ್ಸ್ ನಳಿಕೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಬಿಡು. ನಾನು ಹೀಗೆಯೇ ಸುಖವಾಗಿ ವಿರಮಿಸಲು ಇಚ್ಛಿಸಿದ್ದೇನೆ.”
ಫಾತಿಮಾ ದಂಗುಬಡಿದವಳಂತಾದಳು. ಲೀಲಾ ಏನು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವಳಿಗೆ ಕೆಲವು ಕ್ಷಣಗಳೇ ಬೇಕಾಯಿತು. ಅವಳ ದೇಹ ಕಂಪಿಸತೊಡಗಿತು. ಆದರೆ ತನ್ನ ಮಾಲೀಕಳ ಆದೇಶ ಪಾಲಿಸದೆ ವಿಧಿ ಇರಲಿಲ್ಲ.
“ಫಾತಿಮಾ, ನನಗಿನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಮಾತನಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ನಾವಿಬ್ಬರೂ ಜೊತೆಯಾಗಿ ಈ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಏಳುಬೀಳನ್ನು ಕಂಡಿದ್ದೇವೆ. ನಾವಿಬ್ಬರೂ ಕೇವಲ ಮಾಲೀಕಳು, ಕೆಲಸದವಳಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಈಗ ಇನ್ನೂ ಸಹಿಸಲಾರೆ…. ನನ್ನನ್ನು ಬಿಡಿಸು!” ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವಂತೆ ಲೀಲಾ ಪುನಃ ನುಡಿದಳು.
ಫಾತಿಮಾ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಎದ್ದು ಡ್ರಿಪ್ಸ್ ನಳಿಕೆಯ ಬಳಿ ಬಂದಳು. ತಾನೇನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಎನ್ನುವುದು ಅವಳಿಗೆ ತಿಳಿದಿತ್ತು. ಅವಳು ಹಾಗೆಯೇ ಮಾಡಿದಳು. ಡ್ರಿಪ್ಸ್ ನಿಲ್ಲುವವರೆಗೂ ಕಾದು ಆ ನಳಿಕೆಯನ್ನು ಕಿತ್ತು ಹಾಕಿದಳು.
ಕೆಲವು ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ಲೀಲಾಗೆ ನಿದ್ರೆಯ ಮಂಪರು ಆವರಿಸಿದಂತಾಯಿತು. ಅವಳು ಫಾತಿಮಾಗಾಗಿ ಸುತ್ತಲೂ ನಿರುಕಿಸಿದಳು. ಆದರೆ ಫಾತಿಮಾ ಎಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಣಲಿಲ್ಲ. ಫಾತಿಮಾ ಇನ್ನೊಂದು ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಲೀಲಾಳನ್ನು ನೋಡುತ್ತಲಿದ್ದರೂ ಅವಳ ಕಣ್ಣುಗಳು ನೀರಿನಿಂದ ತುಂಬಿದ್ದ ಪರಿಣಾಮ, ಲೀಲಾಳ ಮುಖ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.
ಇಷ್ಟಾಗಿ ಕೆಲವು ನಿಮಿಷಗಳ ಬಳಿಕ ಲೀಲಾಳ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಶಾಂತತೆ ಕಾಣಿಸಿತ್ತು. ತುಟಿಯಲ್ಲಿ ಸಂತೃಪ್ತಿಯ ನಗು ಮೂಡಿತ್ತು. ಫಾತಿಮಾ ತನ್ನ ಗೆಳತಿಯ ಕಡೆಯ ಆಸೆಯನ್ನು ಈ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ನೆರವೇರಿಸಿದ್ದಳು.
